Het wapen van de familie De Herlin, Herlin, Herlyn, Heerlien en Heerlijn.

De familie De Herlin komt oorspronkelijk uit Vlaanderen en  beschikt al zeer vroeg over een eigen wapen. In het grote standaardwerk van Jean Baptiste Rietstap, verschenen in 1884, met  ca. 5.000  wapens is ook ons wapen te vinden.

Afbeelding: Wapen voor 1600  in Frankrijk  voor de familie De Herlin en Herlin.

 

Ten aanzien van de inhoud en kleur beantwoordt de afbeelding volledig aan het ons bekende wapen, alleen ontbreekt de ster. Hierboven is de sterk vergrote uitgave uit het historisch familieboek te zien. In 1590 is Claude De Herlin uit geloofovertuiging (-vervolging) vanuit Antwerpen naar Bremen gevlucht. Zijn zoon Jacques stichtte een zeer geachte koopmansfamilie.

Afbeelding: Wapen vanaf 1600 voor de familie (de) Herlin in Duitsland en Nederland.

Het wapen na 1600, gevoerd in Duitsland en Nederland, toont in het (keel) rode schild een gouden dwarsbalk met daaruit een ”klimmende”  zilveren leeuw.

De betekenis van de leeuw:

In de twaalfde eeuw begon de ”gaande” leeuw, eigenlijk een verre afstammeling van de draak, het symbool te worden van het heidendom en van opstandigheid tegen de kerk.

De “klimmende” leeuw werd echter het symbool bij uitstek van de christelijke ridder en het ligt voor de hand dat de ridders De Herlin, die zelf naar het Heilige Land trokken, dit symbool op hun schild plaatsten. Het is opvallend dat de Herlin Leeuw een opvallende gelijkenis heeft met de Leeuw van het Graafschap Vlaanderen. Het is zogezegd een “klimmende” leeuw, de uitstekende tong en de klauwen zijn van (keel)rood. De leeuw kijkt vanuit het perspectief van de drager van het schild naar rechts Uit het zicht van de bekijker uiteraard naar links en houdt tussen de klauwen een gouden zespuntige ster. Boven het wapen bevindt zich de helm die door een zogenaamde “kroon” bedekt is. De “kroon” geeft de status van de helmdrager weer.

Opvallend is de halfopen  helm die wederom met de status en invloed van de persoon te maken heeft.

De zijflanken van rood en goud hebben waarschijnlijk gediend als herkenningsteken op de heupen van het paard.

In alle vroegere afbeeldingen , die in bevolkingsregisters en bibliotheken, in Vlaanderen gevonden zijn, bevindt zich het hierboven beschreven wapen zonder ster.

 

Afbeelding: Wapen voor 1400 in Frankrijk van de Herlin.

 

Uit een oude,  in 1669 te Leiden uitgegeven, genealogie van onze familie weten wij, dat al voor 1400 andere wapens door de familie werden gebruikt. Bijvoorbeeld een gouden veld met 3 kogeltjes of 3 bolletjes  en ook  een wapen welke gelijkenis vertoont met een schaakbord.

Over de oorsprong van deze wapens is niets te achterhalen.

 

In hetzelfde boek werd vermeld dat de eerste De Herlin , die de leeuw als symbool voor het wapen koos, Fulco de Herlin, geboren 1335, was. Er moet echter bij worden opgemerkt dat de vermelde  genealogie als bron niet altijd betrouwbaar is. Toch vinden wij dit wapen in het eerder genoemde boek van Rietstap. Het van Rietstap boek voor de Heraldiek is in de Koninklijke Bibliotheek van Brussel te zien. Overigens heeft vrijwel elk archief in  Nederland een kopie hiervan.

De beide hier getoonde wapens uit het handbeschilderde Boek van Rietstap met 5000 wapens is slechts 2 cm keer 2 cm. groot.  Het moest uit een ter beschikking gestelde dia gescand en vergroot worden, wat ten koste is gegaan van de kwaliteit.

 

Ongeveer vanaf 1600 duikt  het wapen met de leeuw voor de eerste keer in Duitsland op.

Een scala van afbeeldingen van het wapen is te vinden in burger- en wapenboeken maar ook op overgebleven beschilderde ramen en op grafstenen.  Verder ligt een goede weergave, op de omslag van de in 1669 verschenen “genealogie De Herlin”,  in Dresden. Dezelfde boeken in Brussel en Den Haag tonen geen wapen op de omslag.

Het is opvallend, dat de latere voorstellingen van het wapen in Duitsland zich op een wezenlijk punt van het oude wapen in Frankrijk onderscheidt. Het verschil is het opnemen van een ster in het bovenste gedeelte van het wapen. Klaarblijkelijk bestond bij deze steeds vaker  een zeker onderscheid tussen afbeeldingen waarbij de ster in de klauwen geplaatst is en soms in andere gevallen ontbreekt. Op het omslag van de genealogie is  in de hoek een wapen te vinden.

 

Het is opmerkelijk dat zich deze verandering sedert 1600 voltrokken heeft. Vermoedelijk wilde men tot uitdrukking brengen dat zich hier een aparte tak van de familie de Herlin zich op deze wijze aan het wapen heeft verbonden.

 

In de loop van de tijd vinden de voorstellingen en afbeeldingen   regelmatig de ster  in de klauwen van de leeuw zien. Wellicht is dit gebeurt uit esthetische overwegingen. Er bestaan prachtige oude voorstellingen op windvanen, geschonken ramen,  stempels en grafstenen.

 

Vermeldenswaardig is het dat de familie direct na hun vlucht naar Duitsland zich van hun wapen bewust was en er gebruik van heeft gemaakt.

 

Daarbij duiken steeds weer herinneringen op aan de oorspronkelijke vorm, bijvoorbeeld op de indrukwekkende granieten grafsteen  in het jaar 1704 van dominee Abraham Herlin ( vierde generatie in Duitsland) te Visquard, Ost-Friesland (BRD)

Deze grafsteen is daar in het koor te bezichtigen. De leeuw is hier  voorgesteld   zonder  de ster tussen zijn klauwen.

 

Tekst: dr.med. Gerrit  O.E.M. Herlyn, Göttingen.

Foto’s van de wapens: Folkert J. Herlyn, Brussel.